Hayattaki en �nemli seylerden birisi hayatin hizina ayak uydurmaktir. Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte daha �ok is daha az zamanda yapilabilmektedir. �zellikle bilgisayarlar, bize sagladiklari kolayliklardan dolayi hayatimizin vazge�ilemez bir par�asi olmuslardir. Bu sekilde gittik�e hizlanan yasamimiza simdi de nanoteknoloji girmek �zeredir. Bunun anlami, hayat insanoglu i�in daha da hizlanacaktir. Bu hizi yakalayabilmek ve hatta bu hizi ge�ebilmek i�in, insanlarin basetmesi gereken sorunlarin basinda, gitmek zorunda olduklari yerlere eskiden oldugundan daha kisa s�rede ulasmalari gerekmektedir. Bu ama� dogrultusunda bir�ok sey icat edilmistir. �rnegin, u�aklar kitalar arasi yolculuklarin s�resini g�nlerden bir g�ne daha kisa bir zamana indirmistir. Diger bir �rnek ise trenlerdir. �ok uzun zamandir kullanilmakta olan trenler, agir y�klerin kisa zamanda istenilen bir noktaya ulastirilmasini m�mk�n kilmistir. Ancak insan hayati i�in bu konudaki en b�y�k gelisme arabalarin icadidir. Kisaca arabalar, her kesimden insana kisisel olarak hizli ulasimi m�mk�n kilmistir. Su anda arabalar, hayatimizin ayrilmaz bir par�asi haline gelmistir. Ancak, �alisma prensiplerinden �t�r� arabalarin bize sagladiklari, bizden alabileceklerinden fazla degildir. D�nyada 7 milyardan fazla insan oldugunu ve bu insanlarin �ogunlugunun araba kullaniyor oldugunu g�z �n�nde bulundurursak, arabalarin �zellikle insan sagligi ve �evreye olan etkilerinin olduk�a b�y�k ve tehlikeli oldugunu kolayca g�rebiliriz. Bu sorunun ciddiyetinin olduk�a b�y�k olmasi nedeniyle, bu konu hakkinda alternatif ��z�m yollari arastirilmaktadir. Su anda bu alternatiflerden en �ne �ikani Hybrid teknolojisidir. Petrolden kesinlikle daha temiz olan elektrik enerjisinin kullanildigi bu teknoloji, y�ksek oranda petrol t�ketiminin neden oldugu sorunlara biraz da olsa ��z�m �nermektedir.
Dinamo ise bu kaynaklari elektrik enerjisine �evirmede kullanilir. Tekerleklerin d�nerken bir yandan bataryalari doldurmasi dinamolar sayesinde m�mk�n kilinmistir. Ayrica, benzinli motorun gerektigi zaman �alistirilmasi da dinamolardan saglanan elektrikle olusmaktadir. Diger bir ek par�a PSD (Power Split Device) dir. Olduk�a �nemli bir par�a olan PSD, benzinli motoru, elektrik motoru ve dinamoyu birbirine baglayan bir vites kutusu gibi karmasik bir g�revi �stlenmektedir. Tanimdan da kolayca anlasilacagi gibi PSD, bu sistemin belkemigidir. Ayrica benzinli motor ile elektrikli motorun bagimsiz sekilde ya da gerektigi zaman birlikte arabaya g�� aktarmalarini saglamaktadir. Ek olarak, benzinli motorun dinamo dogrultusuyla bataryalari doldurmasi da PSD sayesinde olmaktadir. Son olarak, sisteme bir de elektrikli motor eklenmistir. G�rmeye alistigimiz oyuncak arabalardakine kiyasla olduk�a b�y�k ve g��l� olan bu elektrikli motorlar, bir tona yakin bir arabayi belli hizlarla tek basina hareket ettirebilmektedir.
Hybrid arabalarin hayatimizda bir�ok seyi degistirecegi kesindir. Bu teknolojinin bize saglayacagi yararlarin yaninda dezavantajlari da bulunmaktadir. �ncelikle avantajlarindan bahsedelim. Bu teknolojinin en b�y�k yararlarindan birisi, arabalarin dogaya verdikleri zarari azaltabilecek olmasidir. D�nyada o kadar �ok araba vardir ki bu arabalardan �ikan gazlar k�resel isinma probleminde etken nedenlerden birisi olmustur. Bu noktada, hybrid arabalar dogaya verilen zarari en aza indirmede b�y�k bir g�rev �stlenmislerdir. Hybrid teknolojisiyle, bir arabanin benzin t�ketimini %50 ye varan oranda d�s�rebiliyor olmasi da bu konunun �nemini net bir sekilde a�iklamaktadir. Benzin t�ketiminin azalmasi sadece dogaya degil, aracin kullanicisina da yararlidir. �zellikle hybrid arabalar, benzini az t�ketmelerinden dolayi ekonomik a�idan olduk�a kullanislidir. Bu arabalarin kullanicilari, benzin fiyatindaki degisimleri neredeyse hi� hissetmezler. Son olarak, hybrid arabalar sadece elektrikle �alismadigi i�in, s�r�s sirasinda gereken elektrigin bir kismini aracin kendisi yenileyebilmektedir. Bunu, benzinli motoru ve fren sistemini kullanarak yapmaktadir. Avantajlarinin yaninda hybrid arabalarin bazi dezavantajlari da vardir. I�erdikleri sistem nedeniyle satis fiyatlari normal arabalarinkine g�re fazladir. Bu durum, g�r�n�ste dezavantaj gibi g�r�n�yor olsa da, uzun vadede kullanici i�in daha avantajli olacaktir. Nedeni ise, bu ara�larin benzin t�ketiminin normal arabalarinkine g�re olduk�a d�s�k olmasidir. Diger bir dezavantaj, i�erdikleri bataryalar nedeniyle �ok agir olmalaridir. B�y�k bir arabayi bir elektrik motoruyla uzun bir s�re hareket ettirmek i�in �ok fazla elektrik enerjisine ihtiya� vardir. Bu ise daha fazla batarya ve daha �ok agirlik demektir. Su anda bir sorun olarak g�r�nse de ilerde teknolojinin ilerlemesiyle bu sorun da kolaylikla ��z�lecektir. Son olarak, hybrid arabalarin diger bir dezavantaji, herhangi bir kaza aninda i�erdigi bataryalar y�z�nden hem arabanin i�indekiler hem de arabanin disindakiler i�in hayati tehlikeye neden olabilecek olmasidir. Bu durumda, aracin i�indekilerin yasama sansi olduk�a d�serken, yardim edecek olanlarin da hayati tehlike altina girmis olmaktadir. Her ne kadar bir umut gibi g�r�lse de, hybrid arabalar yeni sorunlar da dogurabilirler.Hybrid arabalar su anda �ok fazla yaygin olmasalar da b�y�k araba firmalari bu konu �zerinde olduk�a ciddi bir sekilde �alismaktadirlar. Her ne kadar firmalarin bu ara�lari yapma sekilleri farkli olsa da ama�lari aynidir, az benzin t�ketimi ve daha uzun mesafe kat etmek. Bu firmalardan birisi Honda�dir. �rnegin, Honda�nin Insight modeli bir hybrid arabadir. Bir elektrikli motor ile bir benzinli motorun birlesmesinden olusan bu sistemde, elektrikli motorun bazi g�revleri vardir. Bunlar, hizlanirken veya yokus �ikarken, benzinli motora yardimci olmak, mars motorunun g�revini �stlenmek ve bataryalarin doldurulmasini saglamaktir. Ancak Honda�nin az benzinle en uzun mesafeyi kat etmek i�in bu arabada kullandigi strateji sadece hybrid bir motor kullanmak degildir. Honda Insight olduk�a hafif olmasinin yani sira etkili bir aerodinamik yapiya sahiptir. Aracin dis kismi al�minyumdan yapilmistir. Olduk�a hafif olan, 56 kg�lik 3 silindirli bir motora sahiptir. Sadece iki kisinin seyahat edebilecegi bu araba, b�t�n bu kisitlamalarin sayesinde toplam olarak 838 kg agirligindadir. Bu sayede, Insight gibi k���k bir araba, k���k bir motorla 100km/h hiza 11 saniyede �ikabilmekte, sehir i�inde yaklasik olarak 90 kilometrede 3,78 litre, sehir disinda ise yaklasik olarak 100 kilometrede 3,78 litre benzin t�ketmektedir. Insight gibi hybrid bir araba olan Toyota Prius, Insight�dan biraz daha farkli bir sisteme sahiptir. Prius�da PSD kullanilmistir. Bu par�a benzinli motoru, elektrikli motoru ve dinamoyu birbirine baglamaktadir. Bu sayede Insight�la kiyaslandiginda olduk�a etkili bir araba oldugunu s�yleyebiliriz. ��nk� Prius�da aracin agirligi hakkinda herhangi bir kisitlamaya gidilmemistir. Toplam agirligi 1.315 kg olan Prius, sahip oldugu g��l� elektrik motoru sayesinde benzinli motoru kullanmadan 24 km/h hiza ulasmaktadir. Prius�un benzinli motoru sadece gerektik�e devreye girmektedir. Insight�ta ise elektrikli motor gerektiginde devreye girmektedir. Insight ile Prius arasindaki temel farklari bu sekilde a�iklayabiliriz. Bu �rneklerden de kolayca g�rebiliriz ki, her firma hybrid teknolojisine farkli a�ilardan bakmaktadirlar. Bu sayede hybrid arabalar, yeni fikirler sayesinde, g�n ge�tik�e gelismekte, daha verimli bir hal almaktadirlar.
Onur Berkay Gamgam
Kaynaklarhttp://green.wikia.com/wiki/How_Hybid_Cars_Work
http://www.blogcini.net/hybrid-motor-teknolojileri-ve-hybrid-motorlu-araclar-arasinda-kiyaslama
http://auto.howstuffworks.com/hybrid-car1.htm
http://www.articlesbase.com/cars-articles/hybrid-cars-advantages-and-disadvantages-397138.html
http://www.hybridcars.com/frontpage
No comments:
Post a Comment